Willa Grohmana
Siedziba Główna
Łódź, ul. Tymienieckiego 24
Łódź, Tymienieckiego 24
REMONT
Łódź, Sienkiewicza 82/84
Czynne: 10-16
Łódź, Piotrkowska 86
Czynne: wt-sob, w godz: 11-19
Siedziba Muzeum Książki Artystycznej w willi H.Grohmana
Willa Henryka Grohmana znajduje się na terenie Księżego Młyna, w zespole pałacowo-fabrycznym zarządzanym w 1993 r. przez państwową wielką firmę UNIONTEX, przed wojną o nazwie: Zjednoczone Zakłady Przemysłu Bawełnianego Scheibler-Grohman SA. Dyrekcja firmy UNIONTEX pozbywała się wtedy pośpiesznie „nieprodukcyjnego” majątku i chętnie „użyczyła” go na kilka lat artystom z Fundacji „Konstrukcja w Procesie”. Podobnie zareagowała gdy fundacja Correspondance des Arts zgłosiła chęć ulokowania w pobliskiej willi H.Grohmana – Muzeum Książki Artystycznej. Podpisaliśmy umowę użyczenia na 10 lat z perspektywą przejęcia willi na potrzeby muzeum, gdy tylko zakończy się proces przekształceń własnościowych przedsiębiorstwa państwowego UNIONTEX, wg ówczesnych przewidywań za dwa, trzy lata. Optymizm dotyczył nie tylko formalności regulacyjnych: kompleks postindustrialny Księżego Młyna miał zostać wkrótce zrewitalizowany, zabytki o niewątpliwej wartości historycznej (a takim była willa H.G.) miały być restaurowane i przeznaczone na cele publiczne. Muzeum Książki Artystycznej mieściło się dobrze w wizji kulturalnego zagospodarowania całego kompleksu i jego turystycznych funkcji.
W 1996 r. nastąpił zwrot w wizji zagospodarowania Księżego Młyna: na terenie upadłego przedsiębiorstwa państwowego ulokowany został zarząd Łódzkiej Specjalnej Strefy Ekonomicznej, willa H.G. została wydzielona jako odrębna nieruchomość – obciążona ogromnym zadłużeniem całego przedsiębiorstwa oraz przeznaczona do sprzedaży przez syndyka. Muzeum Książki Artystycznej, które w ciągu trzech lat zdążyło przewieźć tony sprzętu i ulokować je w piwnicach willi po ich remoncie na własny koszt, otrzymało nakaz opuszczenia nieruchomości. Perspektywa likwidacji muzeum rozpoczęła proces sądowego dochodzenia naszych praw, wyjaśniania administracyjnych procedur i decyzji.
Równolegle MKA uczestniczyło we wszystkich inicjatywach społecznych dotyczących: rewitalizacji Księżego Młyna i ochrony jego zabytków przed postępującą degradacją. Z tego punktu widzenia MKA, które „chroni” zabytek – willę H.G. pełni jedną z podstwowych funkcji muzealnych. Z jego inicjatywy willa została wpisana do „białej księgi”; dzięki prowadzonej w niej działalności MKA, nie została zdewastowana jak inne, też zabytkowe obiekty wokół niej; poza tym jest publicznie dostępna i przekazywana jest w niej historia zabytkowego kompleksu postindustrialnego .
Willa H.G. jest w naszym przekonaniu szczególnym zabytkiem, o którego ochronę zabiegamy jeszcze z innego powodu . Dotyczy on właściciela willi – Henryka Grohmana, łódzkiego fabrykanta o niemieckim pochodzeniu, który zasłużył się wielce dla polskiej kultury jako kolekcjoner i mecenas sztuki. W okresie powojennym były celowo zacierane pozytywne ślady działalności: fabrykantów, dobroczyńców, o obcym pochodzeniu, szczególnie niemieckim. Obecnie pamięć o zasługach Henryka Grohmana trzeba przywracać – zbierając okruchy: zapamiętanych faktów, dokumentów, publikacji. MKA na miarę swych możliwości stara się to czynić: odnaleźliśmy testament HG, zapoznaliśmy się ze starymi księgami wieczystymi, z okazji 150-lecia urodzin H.G zrobiliśmy książkę artystyczną (otwarty nakład) poświęconą jego kulturalnej działalności oraz wystawę zdjęć promujących wielką kolekcję grafiki, zgromadzoną przez HG i przekazaną Bibliotece Uniwersytetu Warszawskiego.
Podczas każdej wizyty pytamy gości czy chcą posłuchać o historii willi i życiu Henryka Grohmana – zazwyczaj takie wprowadzenie poprzedza właściwy temat zwiedzania Muzeum Książki Artystycznej.