Dostępność Muzeum Książki Artystycznej

OPIS ETR

1. Początki i Fundacja

• W 1993 roku rozpoczęto działalność Muzeum Książki Artystycznej.
• Inicjatorem muzeum była fundacja Correspondance des Arts założona przez Jadwigę i Janusza Tryznów.
• Nazwa fundacji pochodzi od wydawnictwa książek artystycznych, działającego od 1986 roku.
• Wydawnictwo zostało założone w 1980 roku przez Zdzisława Jaskułę, Andrzeja Graczykowskiego, Zbigniewa Janeczka oraz Janusza P. Tryznę.
• Oficjalne otwarcie muzeum miało miejsce podczas wernisażu książki „Bibliografia i Rysunki Zbigniewa Brzezińskiego”.
• Uroczystość otwarcia odbyła się z udziałem Emilii i Zbigniewa Brzezińskich.

2. Historyczna Siedziba – Willa Henryka Grohmana

• Muzeum mieści się w zabytkowej willi, wybudowanej ponad 100 lat temu.
• Willa należy do Henryka Grohmana, łódzkiego fabrykanta o niemieckich korzeniach, który był też gorącym patriotą.
• Grohman brał udział w budowaniu niepodległej Polski w 1918 roku.
• Obiekt nie przeszedł gruntownego remontu, co nadaje mu oryginalny, historyczny klimat.
• To miejsce sprzyja refleksji nad historią sztuki, tradycyjnym drukiem i korespondencją między różnymi dziedzinami sztuki.

3. Funkcjonalny Podział Wnętrza

Muzeum zostało zaprojektowane z myślą o przejrzystości i funkcjonalności. Wnętrze budynku dzieli się na dwa główne poziomy:

• Poziom piwniczny (warsztatowy):
  • Miejsce pracy maszyn i urządzeń inspirowanych techniką Gutenberga.
  • Pracownia, w której tworzone są pierwsze etapy procesu drukarskiego.
• Poziom parterowy (wystawienniczy):
  • Tutaj prezentowane są gotowe wyroby – książki artystyczne i druki.
  • Ekspozycja łączy tradycyjne rzemiosło z nowoczesną ekspresją artystyczną.

Każdy egzemplarz książki artystycznej jest unikalnym dziełem, gdzie technika druku spotyka się z artystyczną wizją.

4. Duch Wspólnoty i Wymiany Doświadczeń

• Muzeum promuje ideę wspólnoty i wymiany doświadczeń.
• Willa Grohmana oraz otaczający ją stary park są miejscem spotkań i refleksji.
• Przez wiele lat toczyła się walka o utrzymanie tej siedziby.
• Walka ta została uwieczniona w książce „Tygrys” autorstwa Jadwigi Tryznó.
• Przekazuje to silny przekaz o determinacji w ochronie dziedzictwa kulturowego.

5. Nowy Etap od Początku 2023 Roku

• Początek 2023 roku zapoczątkował nowy etap w historii muzeum.
• 28 grudnia 2022 roku podpisano umowę między Ministerstwem Kultury i Dziedzictwa Narodowego a Fundacją Correspondance des Arts.
• Umowa ta umożliwiła funkcjonowanie instytucji pod dotychczasową nazwą.

Kluczowe postanowienia umowy:

• Prawo do siedziby:
  • Na okres 10 lat muzeum korzysta z zabytkowej willi i parku.
• Finansowanie remontu:
  • Zapewniono dotacje na remont budynku i zagospodarowanie terenu.
• Wsparcie kadrowe:
  • Ustalono środki na zatrudnienie pracowników.
• Przekazanie zbiorów:
  • Fundacja przekaże wszystkie zbiory, maszyny i urządzenia techniki Gutenberga.

6. Transformacja Organizacyjna i Projekt Modernizacji

• W wyniku reorganizacji powstała nowa struktura organizacyjna muzeum.
• Po 10 miesiącach reorganizacji prof. dr hab. Jolanta Rudzka-Habisiak ustąpiła miejsca Jadwidze Tryznó, dotychczasowej prezes Fundacji Correspondance des Arts.
• Zmiana ta była kluczowa dla zachowania celów muzeum.

Najważniejszy projekt w tym okresie:

• Modernizacja Muzeum Książki Artystycznej wraz z zagospodarowaniem terenu:
  • Opracowany przez Pracownię Rewaloryzacji Architektury „Nowy Zamek”.
  • Projekt uzyskał dofinansowanie w wysokości 48 mln zł, co umożliwiło rozpoczęcie gruntownego remontu.

7. Jubileusz 30-lecia – Symboliczne Obchody

• 1 października 2023 roku obchodzono 30-lecie działalności muzeum.
• Uroczystości miały charakter symboliczny, podkreślając wieloletnią tradycję instytucji.
• Kulminacyjnym punktem obchodów było otwarcie międzynarodowej wystawy FREEDOM PROJECT.
• Wystawę przygotowały polskie artystki z USA: Ania Gilmore oraz Małgorzata Oakes.
• To wydarzenie wzmocniło międzynarodowy wizerunek muzeum i potwierdziło jego rolę jako miejsca spotkań kulturalnych.

8. Misja i Cele Muzeum

Muzeum realizuje swoją misję poprzez kilka kluczowych działań:

• Gromadzenie i katalogowanie:
  • Systematyczne zbieranie obiektów, artefaktów, maszyn drukarskich oraz dzieł sztuki.
• Upowszechnianie wiedzy:
  • Promocja dziedzictwa kulturowego zarówno w Polsce, jak i za granicą.
• Badania naukowe:
  • Prowadzenie interdyscyplinarnych badań nad sztuką książki.
• Współpraca artystyczna:
  • Realizacja projektów artystycznych, kuratorskich i popularyzatorskich, opartych na idei korespondencji sztuk.

Dzięki tym działaniom muzeum:

• Wspiera artystów w korzystaniu z tradycyjnych technik drukarskich.
• Umożliwia zachowanie świadectw kultury epoki Gutenberga, zwłaszcza po okresie reżimu komunistycznego, kiedy tradycyjne urządzenia drukarskie były niedostępne.
• Zdobyło nagrodę Amerykańskiego Towarzystwa Historyków Drukarstwa (APHA) w 2015 roku.
• Oficjalne uznanie willi Grohmana za siedzibę muzeum nastąpiło po śmierci Janusza Pawła Tryznó w 2021 roku, co umożliwiło pozyskanie środków na remont.

9. Wyzwania i Plany na Przyszłość

Muzeum wyznacza sobie następujące cele na przyszłość:

• Konserwacja zbiorów:
  • Ochrona i konserwacja zabytkowych obiektów oraz maszyn drukarskich.
• Utrzymanie bieżącej działalności:
  • Stała operacyjność instytucji i rozwój oferty edukacyjnej oraz kulturalnej.
• Promocja lokalizacji:
  • Wykorzystanie atutów historycznej lokalizacji, takiej jak „Kamienica pod Gutenbergiem”, w celu wzmacniania wizerunku muzeum.

Muzeum łączy nowoczesne technologie z tradycyjnymi metodami drukarskimi. W planach są kolejne interdyscyplinarne projekty, współpraca z instytucjami krajowymi i zagranicznymi oraz rozwój projektów edukacyjnych.